| |
| Ezdîn Şêr - I |
| 2010-10-12 14:37 |
|
|
Ji devzara Cano:
Ew Dêrgulê, xweş Dêrgulê,
Mala Ezdîn Şêr û mala Meşûr beg (1) birin Mûsilê,
Dilê min (2) dadiye,
Sileyman axa Qereçolî, (3)
Ji bajara Bexdayê me’zûl kirin, hatiye,
Şevekê li mala Ezdîn Şêr mayî ye (4),
Ezdîn Şêr gotiye,
Go tu ji çira hatiye?
Go paşa mi mee’zûl kiriye,
Şewr û qewlê xwe daniye,
Rabûn piya,
Go bejna mîrê mi ji bejna roye (5),
Suwar dibûn (6) ser hespê şev û ro tajoye (7),
Berê xwe dan Zaxo ye,
Go ew Zaxoyê bi rût kevota,
Beyraq bûne cot bi cota,
Berê xwe dan Cizîrê Bota,
Axa çûne, wezîro ! çûne,
Li odakê (8) Brahîmê Miho peya dibûne,
Ezdîn (9) Şêr go Brahîmê Miho:
Axlerê Cizîrê ji mi ra bicivîne,
Brahîmê Miho radibiye (10),
Axlerê Cizîrê civandiye,
Li dîwanê Ezdîn Şêr kom kiriye,
Gotin go mîrê min h’alê hevalê te çiye ?,
Go odakê Brahîmê Miho li ser bêndera,
E’skerkî giran bicivînin ji mi ra (11),
Ezê herim Bexdayê ber gawira ser seferê,
Weke ulo (12) got Ezdîn Şêr,
Brahîmê Miho lê vegerand go em we nakin,
Emê seferê betal kin,
Lê emê romiyê kimsohr (komsor: qizilbaş) ji vir (13)rakin,
Go mîro ! em dibînin, dibînin,
Emê romiyê kimsohr ji vir hilînin,
Emê hukmê xwe ê Bota ti şûnê (14) wa dînin (15),
Mîrê min go rabin piya,
Dem herin (16) serayê,
Em (17) serjê bikin midûr û pevlî (18) romiya,
Erê weke mîrê min we gotiye,
Didu ji meclîsê qebûl nekiriye,
Ezdîn Şêr go çima, çima ? (19),
Gotin, go mîro! qesra Brahîmê Miho li ser bênderê,
Te karê xwe kir, tu herê seferê,
Emê (20) newêrin şerê romiya bikin,
wê lawê me bixin e’kerê,
Ezdîn Şêr radibiye,
Herdu li meclîsê kuştiye,
Kire çolbê sera yê romiye,
Midûr reviye,
Sê romî li serayê kuştiye,
Kaxezek nivîsiye,
Di nav welat bela kiriye,
E’skerik qewî civandiye,
Da şewr û qewlê xwe daniye,
E’sker bi nîvî kiriye,
Ezdîn Şêr û Sleyman axa pi çema (21) Têlanê çuye,
Meşûr begê bialiyê Mîdyadê hatiye,
Mîro li wê rexê, li wê rexê,
Meşûr beg berê xwe da Hezexê,
Axa dibêjê (22),
Meşûr beg berê xwe da Medêhê,
Mîro tu dibînê,
Peya dibû li Basbirînê,
Mîrê me radibû, suwar bû li qemerê,
Peya dibû li Dêr E’merê,
Mîro de rabe ba tê, ba tê,
Meşûr beg berê xwe da Mîdyadê,
Weke mîrê min hatiye,
Mîdyadê bi derbekê reviye,
Malê Mîdyadê talan kiriye,
Hukmê xwe li bajara Mîdyadê daniye,
Sê roja li Mîdyadê mayî ye,
Ezdîn Şêr û Sleyman axa ji çemê (23) Têlanê rabûn piye,
Berê xwe da (24) bi baskê Mîdyadê hatiye,
Pevlî ( tev li ) e’skerê hatiye,
Ew jî li Mîdyadê peya bûye,
Şewr û qewlê xwe daniye,
Meşûr beg go kekê tu dibînê,
Wee’da bê li canê min ketibê,
Ezê ji vê derê çim (biçim) deriyê Mêrdînê,
Dilê min dadiye, dilê min dadiye,
Wekê Meşûr begê wa gotiye,
Kaxezik ji wa ra hatiye,
Go werin vegerin maliye (25),
Lê hecî Sleyman axa û Qewqalî Dêrûnê zeft kiriye,
Ezdîn Şêr (û) Meşûr beg vegeriyan,
Ezdîn Şêr û Meşûr beg rabûn piyan,
Bi (26) baskê mal da çûyan,
Pevlî e’skerê pi (bi) ser Dêrûnê meEQ \O(s,,)iyan,
Ezdîn Şêr û Meşûr begê rabûn piya,
E’sker gellik ji Bohtiya civandiye,
Ezdîn Şêr û Meşûr beg dikin şerê romiya,
Hecî Sleyman axa rabû piya,
Ew û Qewqalî rabûn piya,
Xeberê xwe pev gotiye,
E’skerê Bohta telifandiye,
Qewqalî bextê xwe ji Ezdîn Şêr dayiye,
Hetta Ezdîn Şêr û Meşûr beg hatiye,
Erê Hecî Sleyman axa bextê xwe xe ra kiriye,
Ezdîn Şêr û Meşûr beg girtiye,
Biaxa Stambûlê şandiye,
E’skerê romiya ket pişt e’skerê Bohtiya,
Were cakê bê Xwediya,
Tu nikarê bimeşê ji laşê kuştiya,
E’skerê Bohtiya batmîş bûye,
Zerîfê jinê Balyozê Mûsilê dostê wî ye dagiriye...
------------------------------------------------------
Têbînî (I):
(1) Mezûr begê.
(2) dilêm.
(3) Qereçoliya.
(4) maye.
(5) Bejna Ezdîn Şêr bejna rokê.
(6) dibûne.
(7) dajon.
(8) odaka.
(9) Erê Ezdîn.
(10) dibê.
(11) ji mira.
(12) wilo.
(13) ji vê.
(14) di şûnê.
(15) dayînin.
(16) de emê herne.
(17) emê.
(18) pev li.
(19) çiye, çiye.
(20) em.
(21) bialiyê Têlanê.
(22) dibêhe.
(23) Ji Têlanê.
(24) bi baskê Mîdyadê.
(25) mala.
(26) ew bi baskê.
Ezdîn Şêr - II
Ji devzara Pînehasê ciho:
Ew E’hmed tegbîr (tekbîr) kiriye,
Axa yê Sor vê kuştiye,
Li Şernaxê vê asê biye,
Bi gel romiya xayîn biye,
Mala Sadiq vêra biye,
E’skerê xwe înadiye,
Li ber Şernaxê vê daniye,
Ew E’hmê lê derketiye,
Mala sadiq şikandiye,
Heta Cizîrê reviye,
Zexîre ji wî standiye,
Mala Sadiq vêra biye,
Kaxezek pê nivîsiye,
Bo Misalmê Zaxoyê şandiye,
E’skerik ji wî xwestiye,
Misalm Zaxoyê rabiye,
Şemdîn axa virêkiriye,
E’skerê xwe wî biriye,
Li ber Şernaxê wî daniye,
Şer gel E’hmê wî kiriye,
E’hmê li Şernaxê asê biye,
Ew xweş mêre E’hmed axa,
Go aferîn bi Şemdîn axa,
Şemdîn axa vêra biye,
Kaxezek bê nivîsiye,
Bo Osman paşa şandiye,
Osman paşa wê xwendiye,
Osman paşa ji Mêrdînê ve hatiye,
Îna E’skerê romiye,
Du topa di gel xweaniye,
Ber Şernaxê ve daniye,
Şer gel Şernaxê kiriye,
Şernaxê xirab kiriye,
Ew E’hmê ji wêrê reviye,
Çû ketî gel yê Goyî ye,
Osman paşa vê rabûye,
E’skerê xwe wê boriye,
Li Dosta Alto ordî bûye,
Şer kirî li gel yê Goyî ye,
Gel yê Goya asê bûye,
Kaxezek bê nivîsiye,
Bo Misalmê Zaxoyê şandiye,
E’skerek ji wî xwestiye,
Misalmê Zaxoyê çûye,
E’skerê xwe bo biriye,
Ew jî dê çît ( dê biçît) ser Goyî ye,
li Şirnaşê asê biye,
Misalm kaxeza wî nivîsiye,
Bo Şemdîn axa şandiye,
E’skerik ji wî xwestiye,
Şemdîn axa vê rabûye,
E’skerê xwe kom kiriye,
Gel E’skerê lê fekiye,
Yaqûbaxa di gel çûye,
Li Şirnaşê vê peya bûye,
Li ser konaxa (qonaxa) ordî bûye,
Sir hatî e’skerê Goyî Sindiye,
Yaqûb axa vir reviye,
E’sker bi dû wan ketiye,
Misalmê Zaxoyê li Gevşê kuştiye,
Şemdîn axa ziviriye,
Hatî bi subehî zûye,
Li Zaxoyê peya bûye,
Mizgîna Misalmî bi Zaxo bo wî hatiye,
Kurtakik mizgîn dayiye,
Şemdîn axa suwar buye,
Buqça ya bi gel xwe biriye,
Ew ber suwara ve ketiye,
Ji pêş Misalmî Şernaxê aniye,
Şêx Elî wî veşartiye,
Go nama bi Husên biga,
Şemdîn axa vê rabûye,
Kaxezek wî nivîsiye,
Bo Osman paşa şandiye,
Osman paşa wê xwendiye,
Kaxez bedil kiriye,
Bo Şemdîn axa şandiye,
Zaxoyê teslîm kiriye,
şer kirî li gelyê Goyî ye,
Topxana wî kişandiye,
Ew E’hmê ji wêrê reviye,
Çû leg (nik) mîrê Berwariye,
Goya mutîi’ ( serçemandî) kiriye,
Diravê xwe qebûl kiriye,
Rehîn wî girtin ji goyî ye,
Ji Sitar Goya ziviriye,
Libê Sîpanê ordî biye,
Cewab şandî bo Zaxo ye,
Kar û barê wî kiriye,
Zexîre bo kom kiriye,
Osman paşa vê hatiye,
Îna e’skerê romiye,
Zaxoyê ordî girtiye,
E’skerê xwe dakirî Xanê çûye,
Go namînit Osman paşa,
Vê digirhit şer û gengaşa,
Li Goy şere, temaşa,
Ezdîn Şêr tegbîr (tekbîr) kiriye,
Ji Mûsilê derketiye,
Ew bo seferê hatiye,
Li nav Dîna peya bûye,
Şevekê li wêrê mayiye,
Ew rabû subehî zû ye,
Ji Xabûrê verêkiriye,
Li Cizîrê vê peya bûye,
Maqûlê di Bohta dîtiye,
Tegbîra xwe pê kiriye,
E’sker bi xwe kom kiriye,
Gazî ehlê şorê kiriye,
Alîg bi xwe jê xwestiye,
Ehlê şorê mana bûye,
Go xweş mîr e, Ezdîn Şêr e,
Vê digirhit karkaş û gêre,
Ezdîn Şêr tegbîr (tekbîr) kiriye,
Ew rabû subehî zûye,
E’skerê xwe vê boriye,
Burca Belek vê standiye,
Gazî ehlê şorê kiriye,,
Çar mêra vê jê kuştiye,
Mala Sadiq talan kiriye,
Bîst sebedê zêra ji mala Sadiq biriye,
Ezdîn Şêr dibêd (dibêt) ez we nakim,
Tancê romê qebûl nakim,
Ez dê Romiya xelaz kim,
Ezdîn Şêr tegbîr kiriye,
Ji Cizîrê derketiye,
E’skerê Bohta aniye,
Qereçoxlî di gel hatiye,
Pênsed suwarê romiye,
Qesda Zaxoyê kiriye,
Ber Hizilî peya bûya,
Tegbîra xwe vê kiriye,
Qereçoxlî vê gotiye,
Go ya mîro xema min rexê Kestaye,
Ezdîn Şêr vê suwar bûye,
Li Xaburî ve derbaz bûye,
Bi ser Bêdarê dagirtiye,
Ji Bêdarê wêrê bûye,
hatî subehê zû ye,
Ber Zaxoyê ordî bûye,
Şer gel Zaxoyê kiriye,
Şemdîn axa suwar bûye,
Digerhit qolanê co ye (cihoye),
Xeber vî gote romiye,
Romiya suwar bûye,
Şemdîn axa derbaz bî li Borê Kestaye ,
Qereçoxlî vê dîtiye,
Bêraq ser nişîv kiriye,
Ew di gel Bohta xayîm (xayîn) bûye,
Şemdîn axa ziviriye,
Li Borê qesrê derbaz bûye,
Bi dûv ket e’skerê romiye,
Osman paşa vê fikiriye,
Vî topek suwar kiriye,
Nav qebrê Kirmanca li dev Ezdîn Şêr dayiye,
Kêlik yê pi (bi) topê firiye,
Ezdîn Şêr ji ber reviye,
Berê xwe dabî geliye,
Şemdîn axa bi xwar çûyî ye,
Bi dûv ket E’skerê romiye,
Li Furakê (Furatê!) vê derbaz bûye,
Qereçoxlî jêl ( jêr!) hatiye,
Wan qîrek li Bohta kiriye,
Wan Bohta belav kiriye,
Wê gehîştî lê li pêş qebrê coye (ciho ye),
Sed mêra ji Bohta kuştiye,
Sêsed mêra jê girtiye,
Wan hemî yexsîr kiriye,
Bo Osman paşa aniye,
Ezdîn Şêrî vê reviye,
Şemdîn axa bi dûv ketiye,
Heta cem Kurkê coyî (yehûdî) ye,
Şemdîn axa ziviriye,
Li ber qesrê wê peya bûye,
Destê Osman paşa pê hatiye,
Go amfrîn (aferîn) Şemdîn axa,
Nemînid Osman paşa,
Wê digirhid şer û gengaşa,
Zaxo yê şera û temaşa,
Qereçoxlî bi xar çûye,
Vî suwarêd xwe biriye,
Li Cizîrê derketiye,
Pêşabûrê (Fişxapûr) derbaz bûye,
Ezdîn Şêrî vê reviye,
E’skerê xwe vê biriye,
Li Cizîrê hisar (damedor) girtiye,
Romî Cizîrê derketiye,
Osman paşa vê rabûye,
Şemdîn axa verêkiriye,
Di gel çû e’skerê romiye,
Li Hîzilî vê derbaz bûye,
Li Wasedê ordî girtiye,
Ezdîn Şêrî vê rabûye,
Kaxeza bi direw nivîsiye,
Bê bextî Şemdîn axa kiriye,
Osman axa di gel Şemdînaxa xayîm (xayîn) bûye,
Osman paşa vê rabûye,
Kaxezek vê nivîsiye,
Bo Şemdîn axa şandiye,
Ji Wahsidê înadiye,
Şemdîn axa vê girtiye,
Di gel Farisê bira yê wî ye,
Gel Cume’ yê Cezîrî ye,
Gel E’marê Cume’î ye,
Di gel Hasînê Hevêriye,
Gel Yaqûb axayê Sindiye,
Gel Slêman axa Tirkî çûye,
Vî qeyd û zincîr kiriye,
Kaxezek vî nivîsiye,
Bo H’elîm paşa şandiye,
E’skerek ji wî xwastiye,
H’elîm paşa wê xwendiye,
E’sker boyî verêkiriye,
Du hezar nîzamaniye,
Du topa di gel xweaniye,
Ne (neh) filleh ordî bûye,
Zexîre bo kom kiriye,
Osman paşa vê rabûye,
Ew rabû subehî zû ye,
Ji Zaxoyê suwar bûye,
Berî e’skerê Romî ye,
Vê birin dewarê topraxê co ye (ciho ye)
Zexîre lê bar kiriye,
Li Pêşabûrê (Fişxabûrê) ordî bûye,
Kelik Pêşabûrê bestiye,
E’skerê li kelka derbas bûye,
Çemê Xanîkê ordî bûye,
Go namirêd Osman paşa,
Vê digirhit şer û gengaşa,
Li Zaxoyê bi şer û temaşa,
Kenaa’n paşa vê Sêrtê hatiye,
E’skerek boş înadiye,
Qesta Cizîrê kiriye,
Ezdîn Şêr lê derketiye,
Pêşiya wî vê girtiye,
Kena’n paşa şikandiye,
Ava Teloyê derbas kiriye,
Ezdîn Şêrî vê çûyî ye,
E’skerê Bohta biriye,
Bi ser Sêrtê da girtiye,
Vî Sêrtê bo xwe standiye,
Misalmê xwe lê daniye,
Hecî Hamid axa ê Sêrtî vê kuştiye,
Ew ji Sêrtê derketiye,
E’skerê xwe vî biriye,
Ser Şêrwanê dagîrtiye,
Şêrwanê mitûh (serçemandî) kiriye,
Ji Şêrwanê vê çûyî ye,
Bi ser Zewqê da vê girtiye,
Wî Zewqê xirab kiriye,
Ezdîn Şêrî vê çûyî ye,
E’skerê xwe vê biriye,
Bi ser Ridwanê dagîrtiye,
Ridwanê xirab kiriye,
Ji Ridwanê vê çûye,
E’skerê xwe vê biriye,
Bi ser Têlanê dagîrtiye,
Romiya xelas kiriye,
Ji Têlanê derketiye,
Nehêlê qut kiriye,
Ji Nehêlê vê çûye,
E’skerê xwe vê biriye,
Bi ser Midyadê dagîrtiye,
Midyadê xirab kiriye,
Ji Midyadê derketiye,
E’skerê xwe înadiye,
Cizîrê hisar girtiye,
Şerî dikit gel romiye,
Osman paşa vê rabûye,
E’skerê xwe vê biriye,
Heft hezara temam bûye,
Şer gel Cizîrê kiriye,
Vî topek suwar kiriye,
Melayek ser banê mizgeftê, pi ( bi ) topê kuştiye,
Érîş li Şurhê kêşayî ye,
Ezdîn Şêr pênc mêr kuştin ji Romî ye,
E’skerê vî ziviriye,
Li ser ordiyê peya bûye,
Go em dê Cizîrê steynîne,
Cizîrê dê talan kîne,
Osman paşa vê nekiriye,
Emir di bo ( ji bo ) min nehatiye,
Cizîrê talan nekîne,
Ezdîn Şêr tegbîr kiriye,
Ew rabû subehî zû ye,
Kaxezek vî nivîsiye,
Bo Osman paşa şandiye,
Osman paşa bertîl kiriye,
Ji ber Cizîrê bar kiriye,
Birî E’skerê Romî ye,
Li Celagayê ordî bûye,
Kêfa Ezdîn Şêr pê hatiye,
Ezdîn Şêr tegbîr kiriye,
E’skerê Bohta şandiye,
Mensûr beg vê barketiye,
Qesda Zaxoyê k |
|