| |
| Kurmancê Çalî: Pêdivîya siyasetvanên turk... |
| 2009-07-10 09:18 |
Kurmanc Çalî
info@mediakurd.com |
|
2009-04-18 22 :52
---------------------------------------------------------
Pêdivîya siyasetvanên turk demê li bar bo çekdanîna kurdan li berçavan bigire
Pêdivîya siyasetvanên turk demê li bar bo çekdanîna kurdan li berçavan bigire
Kulltr hebûna milletîniyê diselmînît, gelek milet hene tinê xwedî kulturin û xak û pêgeheka siyasî ya li bar nîne bo serbixo jiyanê lê karîne ku hemî mafên xwe yên milletînî biparêzin û li xwe xwedî derketine. Gelek miletên din jî hene weke miletê kurd xwedî xak û kultur û pêgeha siyasî û dîmugrafiyên giring û libarin, lê nekarîne serbixweyî ya xwe bidest bêxin an ku mafên rewayên xwe bidest bixin.
Pîlangêrî ya dujmin û berjewendîxwazî ya Ewropa û Emerîka hokar in ku gelê kurd bi mafên xwe yên rewa negehin, dewlemendî ya Kurdistanê û dîmugrafî ya Kurdistanê hokarên çavtêbirîna turk û ereb û farisan bûye.
Û nezanî, mîratî, axatî û begatî ya Kurdistanê jî ew daxwaza wan bicih înaye û gehiştine vê dewlemendiyê. Û bi yasayên berjewendîxwazî ya neteweyên yekgirtî jî sinorên fermî dipar vekirina berjewendîxwaz da afirandin. Eve bû ku kurd parçe parçe bûyî û berjewendîxwazên Ewropa û welatên dagîrkar di berdewam in li ser bi parçe hêlana gel û xaka Kurdistanê.
Dîtinên min yên veman di parçe bûnê da:
- Nebûna federasyon û yekêtî ya dinavbera layenên siyasiyên Kurdistanê.
- Nedîtina siyasiyaneya kurd di kêşeyên Rojihelata navîn bigiştî û kêşeya kurd bi taybetî.
Tênegehştin li xwezayî (siroşt) ya berjewendîxwazî ya Ewropa û Emerîka
- Venexwandina siyasyane ji bo derfetên dikevin bera kurdan.
- Niyazpakî ya kurdan li hember pîlangêrî ya dujmin.
Ji bo ku niha derfetek heye ku kurd federasyoneka neteweyî pêk bihînin bi kongireya neteweyî li Hevlêrê. Lewma gereke ku hemî layenên siyasî û komele û rêkxistiyên kurd têda pişkdar bibin. Û her partiyêk siyasî armancên xwe yên partiyêtiyê bavêjin û armancên bingehîn yên bi dewlet şabûna kurd bêxin rojeva kongreyê. Eve ye ku niha dibînim delîve û derfet bo federasyoneka kurd heye eger em li xwe xwedî derkevîn.
Bi li çekkirina PKK-ê astengdanîna li rêya DTPê û bicihneanîna madeya 140 ya desturê Iraqê û hevkarîkirina partiyên îslamiyên Kurdistanê bidizîkî ve û hevirûkirina genicên rojihelat bi madên hoşber û parçekirina PDK ya rojihelat û topbaranên qendîl hemî pêvajûyek e li dijî kurdan.
Ku kurd bi hebûna federasyonekê digehîte rojeveka nûya xebatê. Ew jî dest gehiştin bi zanîna kêşeyên siyasiyên Rojihelata navîn bigiştî û her çiwar parçeyên Kurdistanê bi taybetî û pêlangêrî ya dujmin û berjewendîxwazan, ku eve rastewxo yan jî nerastewxo dû rêyan di êxîte ber bizava kurdîniyê.
Rêya yekem: Çekdarî û şerê bergirî kirin li man û bûna kurd û Kurdistanê.
Rêya duwem: Vedîtina dergeên ku berjewendiyên Ewropa û Emerîka pê dewlemend dibin.
Lewma divê pêvajoyê da, Emerîka û Ewropa pê li berjewendiyên xo naxin li hember welatek ava bibe yan jî welatek li ser erdî nemîne.
Eger berjewendiyên Emerîka û Ewropayê bikevin metirsiyê eve sunne û şiye li dijî Emerîka û hevpeymananin û raportên hewlgirî ya Emerîrîka şahîdî vê çendê ne. Di esas û binemak da jî Îran û Suriye li dijî berjewendên Emerîka û Ewropane li rojihelata navîn, turkiya jî tinê hîvî û umêda bi endam bûn li yekêtî ya Ewropa û endametî ya natoyê ye ku nekevîte dinav bazneya dijberî ya Ewropa û Emerîka, nemaze piştî rê nedayna bi hêzên Emerîka û pevçunên siyasiyên navbera Îsrail û Turkiyê.
Lewma weha dibînim ku niha Turkiye kefitî ye dinavbera dû beraşên siyasî ku dijberî an ku dostînî ya Ewropa û Emerîkaye. Li ber ku kêşeyên siyasî û navixoyên Turkiyê bi rengekê mezin rengivedan li ser man û nemana Turkiyê heye, Turkiyê dijberî ya Ewropa û Emerîka naket, li ber ku siyasetivanên turk bi dû şêweyan bîrkirineveyên siyasî bo pêşeroja Turkiyê diken.
- Bîrkirineveya yekê : Turkiye ya mezin (împiratorî).
- Bîrkirineveya duwê: Turkiyeka bihêz û aram.
Bêguman eger siyasetvanên turk bizava hebûna Turkiyeka bihêz û aram biken eve pêdivî ye li şerê dijî kurdan dest berdin heta bigehin armancên xwe. Li cihê dujmindarî ya kurdan bikin dostîniya kurdan bikin, rêya serkeftin û hebûna Turkiyeka aram û bihêz dibe.
Eve dibîte derfetek ku kurd li bakur û başûrê Kurdistanê rolê mezin û aktîv di afirandina federasyonê da bibînin. Ji ber ku başûr kefitiye di xalbendeka asê ya çareserî ya kêşeyên navbera Iraq û herêma Kurdistanê. Ji aliyê dîtir kombûna Emerîka–Turkiye–Êraq û rêkeftina emnî ya navbera Iraq–Turkiye bûye bargiraniyeka dîtir li ser herêma Kurdistanê. Ku eve jî renge bibîte hokarek ku kurd û Emerîka li hev dûr kevin û berev şerê ereb-Kurd biçîn, ji aliyekê dîtir tirsa hebûna şer dinavbera kurd bixwe jê bizêt.
lewma giring e ku kurd dû kêlan bi berekî bêxin erdê. Hem siyasetvanên ku dixwazin Turkiyeka mezin hebît û daxwaza vegeriyana wilayeta Mûsil diken razî biken û hem siyasetvanên daxwaza Turkiyeka aram û bihêz diken razî bikin, ew jî bi hebûna derfetek bi hevkarî ya Emerîka ku hem Turkiye ji aloziyên siyasiyên navixo derbaz dibe u hem kurd jî digehin çareserîyeka bineretî ku xwe di hikumeteka federal ya turkî–Kurdî dibînit.
Lêreye ku hem berjewendiyên Ewropa û Emerîka dihêne parastin li Rojihelata navîn û hem jî dû parçeyên Kurdistanê wek cografî û dû hêzên karîgerên şorişgêr û aştîxwazên bakur û başorê Kurdistanê digehin êk.
Eger federaliyet di navbera dû gelên kurd û turk çê bibe, hem Turkiye ji aloziyên siyasiyên navixo u hem kurd dê dest li çekan berdet wek hêzeka bergirîkar li mafên xwe, hem Turkiye ji aliyê aborî ve ew pareyên li şer û pêvajûyên siyasî dimezêxe vedigerên û hem jêrxana aborî ya Kurdistanê dê vejît û kurd û turk dê gehine rehmeteka îlahî.
Ji aliyê navneteweyî ve, bi hukmê ku Turkiye daxwaza endambûn li yekêtî ya Ewropa diket asteng namînin û dergehê Ewropa lê ve dibe û hem Turkiyeka bihêztir wek endam di Natoyê da bo aştî û tenahî ya Cîhanê cê digire. Ku hebûna hêza mirovî ya kurd palpişteke ku hevsengî ya Turkiye û Kurdistanê dê zal bibît li ser kêşeyên Rojihelata navîn.
Eger siyasetvanên kurd federasyonekê bo çareyên siyasî ava bikin û xebata xwe bi yek dengî û yek rengî rêbêxin, eve turkiyejî dê naçar bît bo vemana pêgeh û kiyana heyî hindek pênigavên erênî bo çaksaziyeka siyasî havêjît.
li wî demî ne Turkiye pêdivî bi hebûna desteyên wek jîtem û ergenekonê heye û ne miletê Turkiye van bizavên hovêtî jî qebûl diken.
Li wî demî ne mirovê kurd dest bo şervaniyê dibet û ne miletê kurd jî li sindoqên dengdanê vedirevît. Niha wî demî ye ku kurd dê şêt destan li çekî berdet. |
|